Projectmanager Eveline Verbunt over een product dat haar opvalt
In oktober zijn wij met de BEACON collega’s naar de Dutch Design Week geweest. Een gezellige dag vol inspirerende concepten en producten. We hebben onze ogen dan ook flink de kost gegeven.
Eén van mijn persoonlijke favorieten: de Sett bank van Gispen. Een bank die al enkele jaren in de collectie is, maar sinds kort een circulaire variant (de Sett CE) kent. Voorheen bestond de bank uit een houten frame met schuim, verlijmd op de zitting en rugleuning. Daarnaast waren zowel de Nosag (stalen) veren als de stoffen hoes met nietjes bevestigd op het frame. Verlijmen en nieten zorgen ervoor dat de materialen niet eenvoudig te scheiden zijn, waardoor verwerking in een nieuw productieproces moeilijk is.
In het nieuwe ontwerp is het houten frame vervangen door gerecycled plastic. Gispen gebruikt hiervoor eigen plastic afval van verpakkingsmaterialen en roldeuren van oude archiefkasten.
Doordat we steeds meer papierloos zijn gaan werken, kreeg Gispen van haar klanten veel archiefkasten retour. De stalen romp van de kasten konden gemakkelijk hergebruikt worden, maar de plastic rolluiken vormden een uitdaging om te hergebruiken. De TU Delft heeft Gispen geholpen deze uitdaging te tackelen door de roldeuren te verwerken tot een grondstof (plastic granulaat) dat geschikt is voor 3D printen. De grondstof schijnt tot 10 keer opnieuw gebruikt te kunnen worden zonder nieuw materiaal toe te voegen, wat de levensduur van het materiaal drastisch verlengt. Het nieuw ontwikkelde plastic granulaat creëerde voor Gispen de mogelijkheid om de romp van de Sett bank uit gerecycled plastic te vervaardigen.
Maar dat is niet het enige. Het traditionele schuim in de zitting en rugleuning is vervangen door gerecycled materiaal van oude Auping matrassen. De hoes is gemaakt van gerecycled polyester en de nietjes voor de Nosag veren zijn vervangen door een kliksysteem in het plastic frame. Alle materialen in de Sett bank zijn los te halen, waardoor ze makkelijker kunnen worden hergebruikt. Dit alles met als resultaat een bank die voor 95% vervaardigd is uit gerecycled materiaal, aldus Gispen. Hoewel de bank nog niet 100% circulair is, lijkt het vanuit milieu-oogpunt een fantastische sprong voorwaarts!
Wat ik met name bewonder aan dit initiatief is de aanpak en het lef om iets bestaands anders te doen. Gispen heeft er niet voor gekozen om een nieuw collectie-item circulair te vervaardigen. Maar is juist gaan kijken hoe ze een bestaand item konden herontwerpen op een circulaire manier zonder concessies te doen aan het design, zitcomfort of de levensduur. Innovatie met duidelijke kaders en randvoorwaarden vergt extra creativiteit en doorzettingsvermogen in het tackelen van de bijbehorende uitdagingen. Zo bleken de duurzame alternatieven voor het traditionele schuim niet geschikt voor het gebruik in bankstellen omdat ze te snel sleten. Gispen wilde geen concessies doen aan de levensduur en het zitcomfort. Dit heeft er toe geleid dat ze uiteindelijk oude Auping matrassen zijn gaan gebruiken ter vervanging van het traditionele schuim. En dat is het tweede aspect wat ik zo waardeer in deze aanpak. De samenwerking in de keten. Want circulaire producten vervaardigen, dat lukt je niet alleen.
Waar niet over gecommuniceerd wordt (en waar ik stiekem wel erg benieuwd naar ben) is de kostprijs, de business case en het productievolume dat Gispen met deze nieuwe productiewijze kan realiseren. Wat levert het hergebruiken van (afval) grondstoffen op ten opzichte van een waarschijnlijk prijziger productieproces? En hoe zouden dit soort concepten in de toekomst op grote schaal gerealiseerd kunnen worden? Mooie uitdagingen om eens verder over na te denken
Terug naar overzicht